Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

OKB nedir?

Herkes bazı şeyleri iki kere kontrol edebilir. Örneğin. evden ayrılmadan önce ütüyü fişten çekip çekmediğinizden emin olmak için iki kere kontrol edebilirsiniz. Fakat OKB hastaları bazı şeyleri tekrar tekrar kontrol etme isteği duyar. Belirli düşüncelerini veya hareket ve davranışları tekrar tekrar gerçekleştirmek ister. Bu düşünceler ve davranışlar OKB hastalarına sıkıntı verir ve günlük hayatlarının bir parçası olur. Takıntılı düşüncelere obsesyon denir. Bunları kontrol etmek için, kişi belirli hareketleri ve davranışları tekrar tekrar yapmak için karşı konulamaz zorlayıcı istek duyar. Buna da kompulsiyon denir. OKB hastalan devamlı, rahatsız eden düşüncelere sahiptirler ve anksiyetelerini (aşırı korku ve endişe) kontrol etmek için belirli davranışlar gerçekleştirirler. Bu davranışlarla ve hareketlerle obsesif düşüncelerin yarattığı anksiyeteden uzaklaşmaya çalışırlar. Çok sayıda OKB hastası yaptıklarının mantıksız olduğunu bilir. Fakat OKB hastaları obsesyon ve kompulsiyonlarını kontrol edemez.

Hastalığın seyri değişkendir. Belirtiler dalgalı seyir izler. Zaman içinde azalabilir veya daha da kötü olabilir. Çok sayıda kişide, OKB çocukluk veya ergenlik çağında başlar. Birçok kişide 19'lu yaşlarda teşhis edilir. Erkek ve kadınlarda aynı oranda görülür. Bu hastalık yeme bozuklukları, depresyon ve diğer anksiyete bozuklukları ile beraber görülebilir.

OKB'nun belirtileri nelerdir?

OKB hastası olan kişilerde;

Çok sayıda farklı şey hakkında tekrarlayan obsesif düşünce veya görüntüler vardır. Örneğin, mikrop bulaşma korkusu, kirlenme korkusu veya şiddet görme korkusu, sevdiği birine şiddet uygulanacağı korkusu, onaylanmayacağını düşündüğü cinsel davranışlar, dinsel inanışlarla çatışmalar.

• Bazı hareketleri tekrar tekrar yaparlar. Örneğin; elleri yıkamak, kapı kilitleme veya kilitlememe, saymak, ihtiyacı olmayan eşyaları saklama, aynı adımları tekrar tekrar atmak, sürekli saç taramak ve ayna önünden ayrılmamak.

İstenmeyen düşünceleri ve davranışları kontrol edemez.

Bu davranışları ve tekrarlayan hareketleri yapmaktan keyif almaz fakat her gün yaptığı belirli hareketler ile hissettiği korku ve endişelerden uzaklaşarak kısa süreli rahatlama hisseder.

Günlük yaşamının yolunda gitmesi, sıkıntı ve endişe veren düşünceleri uzaklaştırmak için günde en az 1 saatini belirli davranış ve hareketleri yapmak için harcarlar.

OKB'nun sebepleri nelerdir?

OKB'nin aile içinde kalıtsal geçiş gösterebilir. Araştırmalar beynin bazı bölgelerinin korku ve endişe duygularının oluşumunda rol oynadığını göstermiştir. Aynı zamanda stres ve çevresel faktörlerin hastalıkta rol oynayabileceği ifade edilmektedir.

OKB nasıl tedavi edilir?

Öncelikle belirtileriniz ile ilgili doktorunuzla konuşunuz. Tedaviye erken başlamak daha etkili bir tedavi sağlar. OKB genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi veya her iki tedavi yöntem kullanılarak tedavi edilir. Sizin için en iyi tedavi seçeneği için doktorunuz ile konuşun.

Psikoterapi: Bilişsel davranış tedavisi olarak ifade edilir. Psikoterapi kişilere farklı şekilde düşünmeyi, davranmayı öğreterek kişinin obsesif (saplantılı) düşünceler veya kompulsif (zorlayıcı) hareketler yapmaksızın daha az endişe veya korku hissetmesini sağlar.

İlaç tedavisi: Doktorunuz OKB tedavisinde antidepresanları önerebilir. İlaçların etkilerinin başlaması için birkaç hafta gerekebilir. Bazı ilaçlar baş ağrısı, bulantı veya uyumada zorluk gibi yan etkilere neden olabilir. Yan etkilerin çoğunluğu zaman içerisinde azalır. Yan etkiler konusunda doktorunuz ile konuşunuz.

OKB hastası olmak ...

"Devamlı yaptığım hareketler ve davranışlar olmaksızın hiçbir şey yapamıyordum. Saymak beni gerçekten çıkmaza sokuyordu. Saçlarımı bir kere yıkamak yerine her zaman 3 kere yıkıyordum çünkü 3 şanslı sayıydı. Kitap okumak benim için çok uzun sürüyordu çünkü paragraftaki satırları sayıyordum. Gece alarmı kurduğumda kötü rakamları kullanmıyordum.

Sabahları giyinmek benim için sorundu çünkü rutinlerim vardı ve eğer sırasıyla tüm rutinlerimi yapmazsam, endişeleniyordum ve tekrar baştan giyiniyordum. Eğer bir şeyleri yapmazsam ailemin öleceğini düşünüyordum ve daima endişeliydim. Aileme zarar geleceği ile ilgili korkunç düşüncelerim vardı. Bu düşüncelerin hepsinin mantıksız olduğunu biliyordum fakat bu düşünceler endişemi artırıyor ve davranışları başlatıyordu. Her gün bu davranışları yerine getirmek için zaman harcıyordum.

Bu davranışlarımın anlamsız olduğunu biliyordum ve onlardan utanıyordum fakat tedavi olana kadar onların üstesinden gelemedim."